బాలీవుడ్ చిత్ర‌సీమ‌పై చెర‌గాని ముద్ర‌వేశారు రాజ్కపూర్. ఆయ‌న‌లోని నటన ప్ర‌తిభ‌తో కోటానుకోట్ల అభిమానులను సంపాదించుకున్నారు. న‌టుడిగా, ద‌ర్శ‌కుడిగా, నిర్మాత‌గా ఇలా ఎన్నో విధాలా బాలీవుడ్ చిత్ర ప‌రిశ్ర‌మ‌లో తాను ఎదుగుతూ...ప‌రిశ్ర‌మ ఎదుగుద‌ల‌కు కృషి చేసిన గొప్ప మ‌హానుభావుడు. రాజ్కపూర్ 3 సార్లు ఉత్త‌మ జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డుల‌ను అందుకున్నారు. అలాగే 11 ఫిల్మ్‌ఫేర్ అవార్డుల‌ను ద‌క్కించుకున్నారు. ఫిల్మ్‌ఫేర్ లైఫ్‌టైమ్ అచీవ్‌మెంట్ అవార్డుకు రాజ్ కపూర్ పేరు పెట్టారు. కేన్స్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్‌లో అవారా (1951), బూట్ పోలిష్ (1954) చిత్రాలకు పామ్ డి ఓర్ గ్రాండ్ ప్రైజ్ కోసం అతను రెండుసార్లు నామినేట్ అయ్యారు. అవారాలో అతని నటన టైమ్ మ్యాగజైన్ ప్రచురించిన 10 అత్యుత్తమ ప్రదర్శనలలో ఒకటిగా నిల‌వ‌డం గ‌మ‌నార్హం.
అతని సినిమాలకు అంత‌ర్జాతీయంగా కూడా ఆ కాలంలో మార్కెట్ ఉండ‌టం గ‌మ‌నార్హం. ముఖ్యంగా ఆసియా, ఐరోపాలో ప్రేక్షకులను ఆకర్షించాయి. అతన్ని "ది క్లార్క్ గేబుల్ ఆఫ్ ది ఇండియన్ ఫిల్మ్ ఇండస్ట్రీ" అని పిలుచుకునే వారు. భార‌తీయ చిత్ర ప‌రిశ్ర‌మ‌కు ఆయ‌న చేసిన విశిష్ట సేవ‌ల‌ను గుర్తించిన భారత ప్ర‌భుత్వం 1971 లో పద్మ భూషణ్ తో సత్కరించింది. చలన చిత్రం రంగంలో భారతదేశపు అత్యున్నత పురస్కారమైన దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డును 1987 లో ప్రదానం చేసింది. రాజ్ కపూర్ 1924 లో ఖాత్రి పంజాబీ హిందూ కుటుంబంలో అతని తండ్రి యాజమాన్యంలో ఉన్న కపూర్ హవేలిలో జన్మించాడు. తన పదేళ్ళ వయసులో ఇంక్విలాబ్‌ (1935) సినిమాలో నటించడం ద్వారా తొలిసారిగా బాలీవుడ్ చిత్రాలలో కనిపించాడు.
తరువాత రాజ్ కపూర్‌కు పెద్ద విరామం వచ్చిన తరువాత నీల్ కమల్ (1947) లో మధుబాల సరసన నటించాడు. 1948 లో తన ఇరవై నాలుగు సంవత్సరాల వయసులో అతను తన సొంత స్టూడియో, ఆర్కె ఫిల్మ్స్ ను స్థాపించాడు. ఆగ్, నర్గిస్, కామిని కౌషల్, ప్రేమ్‌నాథ్ నటించిన ఆగ్ చిత్రానికి దర్శకత్వం వహించి, ఆ కాలంలో అతి పిన్న వయస్కుడైన చిత్ర దర్శకునిగా గుర్తింపు పొందాడు. రాజ్ కపూర్ యొక్క చాలా సినిమాల్లో దేశభక్తి ఇతివృత్తం ఉంది. అతని చిత్రాలు ఆగ్, శ్రీ 420 , జిస్ దేశ్ మే గంగా బెహతీ హై ( గంగా ప్రవహించే దేశంలో) కొత్త స్వతంత్ర భారత దేశాన్ని ఆవిష్కరించాయి. చలనచిత్ర ప్రేక్షకులను దేశభక్తులుగా ప్రోత్సహించాయి. రాజ్ కపూర్ 1988 లో తన 63 సంవత్సరాల వయసులో శ్వాస సంబంధిత వ్యాధితో మరణించాడు.
