షహీద్ భగత్ సింగ్ ను గుర్తుకు తెచ్చుకోవాల్సిన సమయమిదే. బ్రిటిష్ వలసవాద పాలన నుండి భారత మాత దాస్య శృంఖలాలను త్రుంచడానికి పోరాడి ఉరి కంబాన్ని ఇష్టంగా స్వీకరించిన వీరయోధుడు భగత్ సింగ్. భారత దేశ చరిత్రలో మార్చ్ 23వ తేదీ దుర్దినమైనది . ఆ రోజు భారత మాత ముద్దు బిడ్డలైన ముగ్గురు వీరయోధులు భగత్ సింగ్, సుఖ్ దేవ్, రాజ గురు లను ఉరి తీసిన రోజది.  ఉరి తీసే నాటికీ భగత్ సింగ్ వయసు కేవలం 24 సంవత్సరాలు. తనకు  ఉజ్జ్వల భవిష్యత్ ఉన్నా దేశ ప్రజలను జాగృతం చేయడానికి, దేశంలో స్వాతంత్య్ర పిపాస రగల్చడానికి, రవి అస్తమించని బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యాన్ని ఎదురు దెబ్బ తీయడానికి , భారత దేశ ప్రజల న్యాయమైన, ధర్మమైన స్వాతంత్య్రం కోసం ఉరి త్రాడుకు బలి అయిపోయిన అమర వీరుడు భగత్ సింగ్.

శౌర్యానికి, ధైర్యానికి, చైతన్యానికి ప్రతీక భగత్ సింగ్  ప్రఖ్యాత ఉద్యమ కారుడు గొప్ప కమ్యూనిస్టు. ఢిల్లీ వీదిలో ఎర్ర కాగితాలు చల్లి ప్రజలను చైతన్య పరిచాడు. “విప్లవం వర్ధిల్లాలి” అనే నినాదాన్ని తొలుత ఇచ్చింది కూడా భగత్ సింగే. భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమములో పోరాడిన అత్యంత ప్రభావశీల విప్లవకారులలో ఆయన ఒకడు. ఈ కారణంగానే 'షహీద్ భగత్ సింగ్ గా కొనియాడబడ్డాడు'.

భగత్ సింగ్, భారతదేశంలో తొలి ఆరంభ మార్కిస్టు. భగత్ సింగ్ హిందుస్తాన్ సోషలిస్టు రిపబ్లికన్ పార్టీ స్థాపక సభ్యులలోఒకడు.ఇప్పుడు పాకిస్తాన్‌ లో ఉన్న లాయల్ జిల్లా బంగా గ్రామంలో కిషన్ సింగ్, విద్యావతి దంపతులకు 28 సెప్టెంబర్ 1907 భగత్ సింగ్ జన్మించాడు. భారత్‌ లో బ్రిటీషు పాలనను వ్యతిరేకిస్తూ   విప్లవాత్మక  ఉద్యమాల ను చేపట్టిన కుటుంబంలో ఆయన జన్మించాడు.

యుక్త వయస్సులోనే ఐరోపా విప్లవ ఉద్యమాలను గురించి చదివిన సింగ్ అరాజకవాదం (అనార్కిజం) మరియు సామ్యవాదము (సోషలిజం) నకు ఆకర్షితుడయ్యాడు అనేక విప్లవాత్మక సంస్థల్లో ఆయన చేరాడు. హిందూస్తాన్ గణతంత్ర సంఘం (హెచ్ జి ఎస్) లో ఒక్కో మెట్టు ఎక్కుతూ అనతి కాలంలోనే అందులోని నాయకుల్లో ఒకడుగా ఎదిగిన ఆయన ఆ తర్వాత దానిని హిందూస్తాన్ సామ్యవాద గణతంత్ర సంఘం (హెచ్ ఎస్ జి ఎస్) గా మార్చాడు.

భారత మరియు బ్రిటన్ రాజకీయ ఖైదీలకు సమాన హక్కులు కల్పించాలని డిమాండ్ చేస్తూ జైలులో 64రోజుల నిరాహారదీక్షను చేపట్టడం ద్వారా సింగ్‌ విపరీతమైన మద్దతును కూడగట్టు కున్నాడు. ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు లాలా లజ్పత్ రాయ్ హత్య నేపథ్యంలో ఒక పోలీసు అధికారిని కాల్చి నందుకు ఆయన్ను ఉరితీశారు.

ఆయన ధీమంతత భారత స్వాతంత్ర్య సిద్ధికి పోరాడేలా భారత యువత ను ప్రేరేపించింది. అంతేకాక భారత్‌ లో సామ్యవాద వ్యాప్తి మరింత పుంజుకుంది. విప్లవకారుల చర్యలను అణచివేసే దిశగా భారత రక్షణ చట్టంను తీసుకు రావడం ద్వారా పోలీసులకు బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం మరింత అధికారం కల్పించింది.

భగత్ సింగ్ వంటి విప్లవకారులను అణచివేయడం ఈ చట్టం యొక్క ప్రధాన ఉద్ధేశ్యం. ఆ తర్వాత ప్రజాహితం కోసమేనంటూ ప్రత్యేక శాసనం కింద ఈ చట్టాన్ని ఆమోదించారు. ఆయితే ఆ చట్టాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ అది ఆమోదితం కానున్నకేంద్ర శాసనసభ పై బాంబు పేలుడుకు హిందూస్తాన్ సామ్యవాద గణతంత్ర సంఘం వ్యూహరచన చేసింది.

బాంబు పేలుడుకు భగత్ సింగ్ ప్రయత్నించకుండా మరో ప్రముఖ విప్లవ కారుడు చంద్రశేఖర్ ఆజాద్ అడ్డుకున్నాడు. అయితే సింగ్ ఆశయాలను అంగీకరించే విధంగా మిగిలిన పార్టీ సభ్యులు ఆయనపై ఒత్తిడి తీసుకొచ్చారు. అసెంబ్లీ పై భగత్ సింగ్‌తో పాటు మరో విప్లవకారుడు 8 ఏప్రిల్ 1929న అసెంబ్లీ వసారాలపై భగత్ సింగ్ మరియు బతుకేశ్వర్ దత్‌లు బాంబు విసిరి, "ఇంక్విలాబ్ జిందాబాద్! భగత్ సింగ్ రిమంబర్డ్ - డైలీ టైమ్స్ పాకిస్తాన్ – దీని తర్వాత వినికిడి శక్తి కోల్పోయేలా గొంతెత్తి అరుస్తామని ముద్రించ బడిన పలు కరపత్రాలను వెదజల్లారు.

కేంద్ర అసెంబ్లీ ఆవరణలో కరపత్రం విసిరివేత బాంబు దాడి వల్ల ఏ ఒక్కరూ మరణించడం గానీ గాయపడటం గానీ జరగలేదు. తమ వ్యూహంలో భాగంగా ఉద్దేశపూర్వకం గానే జాగ్రత్తలతో దాడి చేసినట్లు సింగ్-దత్ అంగీకరించారు. బాంబు గాయపరిచేటంత శక్తివంతమైంది కాదని బ్రిటీష్ ఫోరెన్సిక్స్ విచారణ అధికారులు కూడా తేల్చి చెప్పారు. వాస్తవానికి జనాలకు దూరంగా బాంబు దాడి తర్వాత సింగ్-దత్ ఇద్దరూ లొంగిపోయారు 12 జూన్ 1929న సింగ్ మరియు దత్‌ జీవితకాల దేశ బహిష్కరణ కు గురయ్యారు.

రాజకీయ ఖైదీలకు పౌష్టికాహారం, పుస్తకాలు, దినపత్రికల సదుపాయం, మంచి బట్టలు, టాయిలెట్ ఇతర దైనందిన సదుపాయాలు కల్పించడం వారి డిమాండ్లు. అలాగే కార్మిక లేదా హోదాకు తగని పనిచేసే విధంగా రాజకీయ ఖైదీలపై ఒత్తిడి తీసుకురాకూడదని సింగ్ డిమాండ్ చేశాడు. 63 రోజుల పాటు కొనసాగిన నిరాహారదీక్ష సింగ్ డిమాండ్లకు బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం తలొగ్గడం ద్వారా ముగిసింది. తద్వారా ఆయనకు సాధారణ భారతీయుల్లో ఆదరణ పెరిగింది. దీక్షకు ముందు ఆయన ప్రాభవం ప్రధానంగా పంజాబ్ ప్రాంతం వరకే పరిమితమైంది.

కేంద్ర శాసనసభపై బాంబు దాడి జరిగినప్పుడు అక్కడున్న రాజకీయ నాయకుల్లో ఒకరైన మహ్మద్ అలీ జిన్నా లాహోర్ ఖైదీలకు బహిరంగంగానే తన సానుభూతి తెలిపాడు. నిరాహారదీక్షపై మాట్లాడుతూ "నిరాహారదీక్ష చేసే వ్యక్తిలో ఆత్మ ఉంటుంది. ఆ ఆత్మతోనే తను ముందుకు సాగుతాడు. తన పోరాటానికి న్యాయం జరుగు తుందని విశ్వసిస్తాడు" అని వ్యాఖ్యానించాడు. సింగ్ చర్యలపై మాట్లాడుతూ, "ఏదేమైనప్పటికీ, వారిని ఎక్కువగా నిందించినా మరియు ఎక్కువగా చెప్పినా వారు తప్పు దోవ పడుతారు. తద్వారా ఏర్పడే పాలనా ధిక్కార వ్యవస్థను ప్రజలు చీదరిస్తారు" అని అన్నాడు.

డైరీని వ్రాసే అలవాటు ఉన్న భగత్ సింగ్‌ చివరకి 404 పుటలను నింపాడు. తాను సమర్థించే పలువురు ప్రముఖుల ఉల్లేఖనాలు మరియు వారి గొప్ప వాక్యాలకు సంబంధించి సింగ్ తన డైరీలో పలు సూచనలు చేశాడు. అందులో కార్ల్ మార్క్స్ మరియు ఫ్రెడ్రిచ్ ఏంజిల్స్ ఆలోచనలను ప్రముఖంగా ప్రస్తావించాడు. భగత్ సింగ్ డైరీలోని పలు వ్యాఖ్యలు ఆయన విశిష్టమైన దార్శనిక అవగాహనకు అద్దం పడుతాయి. "దేవుడిపై విశ్వాసం లేని అహంకారి అనిపించుకున్న సింగ్ మరణానికి ముందు కూడా నేను ఎందుకు నాస్తికుడనయ్యాను?" అనే శీర్షికతో ఒక వ్యాసాన్ని రాశాడు.

23 మార్చి 1931న భగత్ సింగ్‌తో పాటు ఆయన సహచరులు రాజ్‌గురు మరియు సుఖ్‌దేవ్‌ లను లాహోర్‌లో ఉరితీశారు. సింగ్ ఉరిని వ్యతిరేకిస్తూ నిరసన చేపడుతున్న ఆయన మద్దతు దారులు ఆయన్ను ఆ క్షణమే షహీద్ లేదా అమరవీరుడుగా ప్రకటించారు. అప్పటి సూపరింటిండెంట్ ఆఫ్ పోలీస్ వి ఎన్ స్మిత్ ప్రకారం, సింగ్‌ ను ముందుగానే ఉరితీశారు. సాధారణంగా ఉదయం 8 గంటలకు ఉరితీసేవారు. అయితే ఏమి జరిగిందో ప్రజలు తెలుసుకునే లోగానే ఆయన్ను ఉరితీయాలని నిర్ణయించారు...సుమారు రాత్రి 7 గంటల ప్రాంతంలో జైలు లోపల నుంచి ఇంక్విలాబ్ జిందాబాద్ అంటూ నినాదాలు వినిపించాయి. సింగ్‌ జీవితానికి చివరగా తెర దించబోతున్నారన్న విషయానికి అది సంకేతమయింది.

సట్లెజ్ నది ఒడ్డున ఉన్న హుస్సేనివాలా వద్ద భగత్ సింగ్ ను దహనం చేశారు. భగత్ సింగ్ స్మారకచిహ్నం నేడు భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధులను గుర్తుకు తెస్తుంది.